Toscane
Geschiedenis
Toscane is zonder twijfel een van de meest iconische wijnregio’s ter wereld, met een wijncultuur die teruggaat tot de Etrusken. In de middeleeuwen namen kloosters en aristocratische families zoals de Antinori en Frescobaldi het voortouw in de wijnbouw. Vanaf de 18e eeuw ontwikkelden zich de eerste kwaliteitsrichtlijnen, zoals voor Chianti, en in de jaren 1970 kwam Toscane opnieuw in de schijnwerpers dankzij de opkomst van de Super Tuscans – rebelse wijnen buiten het traditionele DOC-systeem. Vandaag is Toscane een speerpunt van Italiaanse wijnkwaliteit, met een mooie balans tussen traditie en innovatie.
Druivensoorten
Blauwe druiven:
-
Sangiovese – De onbetwiste ster. Geeft gestructureerde, frisse wijnen met tonen van kers, kruiden en aarde. Verschijnt in vele gedaanten: van Chianti tot Brunello.
-
Canaiolo, Colorino, Ciliegiolo – Traditionele rassen die vaak worden gebruikt in blends met Sangiovese.
-
Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah – Vooral in de kuststreken (Bolgheri, Maremma) en in de Super Tuscans.
Witte druiven:
-
Trebbiano Toscano – Veel aangeplant, vooral voor eenvoudige witte wijnen.
-
Vermentino – Aromatisch en fris, vooral in de kustgebieden.
-
Malvasia Bianca, Ansonica (Inzolia), Vernaccia – Traditioneel en lokaal, met Vernaccia di San Gimignano als bekendste witte appellatie.
Bodem
De bodems variëren sterk, maar bestaan voornamelijk uit een mix van klei, kalksteen, zand en grind. In de heuvelachtige zones zoals rond Chieti en Teramo, zorgen kalk- en ijzerhoudende gronden voor structuur en elegantie in de wijnen. De afwatering is goed, en de armere bodems dwingen de wijnstokken om dieper te wortelen — wat vaak leidt tot meer concentratie en complexiteit in de druiven.
Klimaat
Toscane kent een mediterraan klimaat met warme, droge zomers en milde winters. De regio is zeer gevarieerd qua hoogte en ligging: van de kustlijn langs de Tyrreense Zee tot de heuvels en bergen in het binnenland. Deze microklimaten zorgen voor een breed scala aan wijnstijlen. De zeewind verkoelt de wijngaarden aan de kust, terwijl de hoger gelegen gebieden profiteren van koele nachten, wat de zuren in de druiven helpt behouden.
🏷️ Wijnclassificatie in Toscane
Toscane telt maar liefst 11 DOCG’s en een groot aantal DOC’s en IGT’s. Enkele van de belangrijkste:
-
Chianti DOCG – Een van de beroemdste Italiaanse wijnen, geproduceerd in een breed gebied tussen Florence en Siena. Chianti Classico DOCG is het historische hartgebied.
-
Brunello di Montalcino DOCG – Gemaakt van 100% Sangiovese (lokaal “Brunello”), met verplichte lange rijping. Elegant, krachtig en zeer bewaarpotentieel.
-
Vino Nobile di Montepulciano DOCG – Ook op basis van Sangiovese (hier “Prugnolo Gentile”), met een iets zachter karakter dan Brunello.
-
Bolgheri DOC & Bolgheri Sassicaia DOC – Thuisbasis van de Super Tuscans, waar Bordeaux-druiven de hoofdrol spelen. Sassicaia is de enige wijn met een eigen DOC.
-
Vernaccia di San Gimignano DOCG – Een van de weinige kwaliteitsvolle witte DOCG’s in Toscane.
Daarnaast is Toscana IGT een belangrijke categorie, waarin veel Super Tuscans vallen die buiten de strikte regels van de DOC(DG)’s vallen, maar vaak tot de top van Italië behoren.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Toscane is het kloppende hart van de Italiaanse wijnwereld: een regio waar eeuwenoude traditie, wereldfaam en vernieuwingsdrang samenkomen in wijnen die even divers als iconisch zijn.
