Val d'Aoste
Val d'Aoste
De Val d’Aosta, een van de kleinste en hoogste regio’s van Italië, is gelegen in het noorden van het land, in de Alpen, en is bekend om zijn indrukwekkende berglandschappen en rijke wijntradities. Ondanks zijn bescheiden grootte heeft de Val d’Aosta een unieke en diverse wijncultuur die beïnvloed wordt door het bergklimaat en de geografie
De wijnregio van Val d’Aosta heeft dus negen subregio’s, elk met zijn eigen focus op specifieke druivensoorten en stijlen van wijn. De subregio’s zijn beïnvloed door de bergachtige geografie, die voor een breed scala aan microklimaten zorgt. Deze diversiteit maakt de wijnen van Val d’Aosta bijzonder en gevarieerd, met zowel frisse witte wijnen als krachtige, robuuste rode wijnen die uitstekend passen bij de lokale gerechten. Val d’Aoste telt echter geen DOCG’s, enkel DOC’s.

Geschiedenis
De Val d’Aoste, Italië’s kleinste en hoogste wijnregio, kent een eeuwenoude wijngeschiedenis die teruggaat tot de Romeinen en verder werd ontwikkeld door middeleeuwse monniken. Dankzij het alpiene klimaat en de steile terrassen levert de regio frisse, verfijnde wijnen van zeldzame, inheemse druiven zoals Fumin, Petite Arvine en Prié Blanc. Ondanks de kleinschalige productie staat Val d’Aoste bekend om zijn pure, minerale wijnen met een uniek bergkarakter – een verborgen parel voor wie op zoek is naar authentieke, heroïsche wijnbouw..
Druivensoorten:
De wijnbouw in de Val d’Aoste wordt gekenmerkt door een opvallende rijkdom aan inheemse druivensoorten, aangevuld met enkele internationale rassen die zich hebben aangepast aan het bijzondere bergklimaat. Wat deze regio uniek maakt, is niet alleen de hoogte van de wijngaarden – vaak boven de 1000 meter – maar ook het gebruik van druiven die bijna nergens anders in Italië (of zelfs de wereld) voorkomen.
Een van de belangrijkste autochtone rode druiven is Fumin, die krachtige wijnen voortbrengt met aroma’s van donker fruit, kruiden en een karakteristieke rokerige toets. Cornalin, lokaal ook bekend als Humagne Rouge, is lichter en eleganter, met rode bessen, florale tonen en een levendige zuurgraad – een druif die vermoedelijk uit Zwitserland komt, maar al eeuwenlang in de vallei wordt verbouwd. Nog zeldzamer is Premetta, ook wel Prié Rouge genoemd, die bijzonder lichte, bijna rosé-achtige rode wijnen oplevert met delicate zuren – een echte curiositeit die alleen hier voorkomt.
Bij de witte druiven springt Prié Blanc eruit: een unieke variëteit die uitsluitend groeit in het hoogste deel van de vallei, rond Morgex en La Salle, op de hoogste commerciële wijngaarden van Europa. De wijnen zijn fris, mineraal en vaak doordrenkt met bergkarakter. Een andere opvallende witte is Petite Arvine, een aromatische druif met Zwitserse wortels, die in de Val d’Aoste een expressieve stijl ontwikkelt met citrus, bloemen en een ziltige toets.
Naast deze lokale schatten worden er ook enkele internationale rassen verbouwd, zoals Pinot Noir, Chardonnay, Pinot Gris, en zelfs Nebbiolo (hier vaak Picotendro genoemd). Deze druiven krijgen door het alpine klimaat een koele elegantie mee, met levendige zuren en verfijnde aroma’s. Gamay, bekend van de Beaujolais, doet het ook goed in deze regio en levert lichte, fruitige rode wijnen die perfect passen bij de lokale keuken.
In de Val d’Aoste zijn de druiven dus net zo eigenzinnig en karaktervol als het landschap zelf: robuust, authentiek, en gevormd door eeuwenlange traditie in een regio waar wijnbouw soms bijna heroïsch genoemd mag worden.


De bodem van Val d’Aoste: ruig, mineraal en vol karakter
In het hart van de Alpen ligt Val d’Aoste, een wijnregio waar de bodem net zo indrukwekkend is als het landschap. Hier domineren schist, graniet en kalksteen – gesteenten die zorgen voor een uitstekende afwatering, iets wat je in dit bergachtige terrein hard nodig hebt.
De bodems zijn zanderig en stenig, niet bepaald rijk aan organisch materiaal, maar juist dát geeft de wijnen hun kenmerkende frisheid en mineraliteit. Je proeft letterlijk de bergen in je glas.
Omdat de wijngaarden vaak op steile hellingen liggen, zijn terrassen onmisbaar. Die zorgen voor meer zonlicht op de druiven én helpen om erosie tegen te gaan.
Het resultaat? Wijnen met een puur, levendig karakter – gevormd door natuur én noeste arbeid.
Klimaat in Val d’Aoste: zonnige hoogten en frisse nachten
Hoewel Val d’Aoste een berggebied is, kent het een opvallend zonnig klimaat. Het gebied profiteert van een continentaal alpenklimaat, met duidelijke invloed van de omliggende bergen. Dit zorgt voor unieke omstandigheden:
-
Koude winters
-
Zonnige, warme zomers
De hoge ligging van de wijngaarden – vaak tussen 600 en 1.200 meter – zorgt voor flinke temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Dat vertraagt de rijping van de druiven, en bevordert zowel aromatische intensiteit als een levendige zuurgraad.
In sommige dalen, zoals rond Aosta, valt opvallend weinig neerslag. Daardoor blijft de schimmeldruk laag, wat gunstig is voor natuurlijke, gezonde wijnbouw.

Wijnclassificatie in Val d’Aoste: klein van schaal, groots in karakter
Val d’Aoste is de kleinste wijnregio van Italië, zowel in oppervlakte als in productievolume, maar wat ze aan omvang mist, maakt ze ruimschoots goed in karakter. De regio kent één overkoepelende wijnclassificatie: de Valle d’Aosta DOC (of in het Frans: Vallée d’Aoste DOC). Binnen deze DOC vallen verschillende subzones die elk profiteren van hun eigen microklimaat, bodemtype en druivenrassen. Zo staat Blanc de Morgex et de La Salle bekend om zijn frisse witte wijnen van de zeldzame Prié Blanc, terwijl Torrette lichte, kruidige rode wijnen levert op basis van Petit Rouge. Een andere opvallende subzone is Enfer d’Arvier, een warme zuidhelling waar intensere rode wijnen worden geproduceerd. Hoewel Val d’Aoste geen DOCG-classificaties kent, doet dat niets af aan de kwaliteit. De combinatie van kleinschaligheid, steile bergwijngaarden en handmatige oogst levert wijnen op die ambachtelijk en uitgesproken zijn. Het zijn expressieve wijnen die het alpine karakter van de regio perfect weerspiegelen: fris, puur en elegant.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
De Val d’Aoste biedt een unieke en fascinerende variëteit aan druivensoorten, die zich moeiteloos hebben aangepast aan het bergachtige klimaat. Van zeldzame inheemse rassen zoals Fumin, Cornalin en Prié Blanc tot internationale klassiekers met een lokale flair, weerspiegelen de wijnen uit deze regio zowel de rijke traditie als het heroïsche karakter van de wijnbouw.
Dankzij de bijzondere terroirs en de zorgvuldige, kleinschalige productie ontstaan wijnen die zowel elegant als krachtig zijn. Ze bieden een authentieke, pure smaak van de Alpen – een ware expressie van hoogte, traditie en vakmanschap.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Abruzzen
De Abruzzen
Tussen de Adriatische Zee en de ruige Apennijnen ligt Abruzzo, een regio die verrassend veel te bieden heeft op wijnvlak. Hier domineren robuuste rode wijnen van Montepulciano, verfijnde witte wijnen van Trebbiano en opkomende parels als Pecorino en Passerina. De combinatie van bergen, zee en traditie maakt van de Abruzzen een wijnstreek met een duidelijk eigen signatuur.

Geschiedenis
De wijnbouw in de Abruzzen kent diepe wortels, die teruggaan tot de oudheid, met invloeden van de Etrusken en later de Romeinen, die het gebied waardeerden om zijn vruchtbare gronden en gematigde klimaat. Lange tijd bleef de regio onder de radar, vooral bekend om massa-geproduceerde wijn via coöperaties. Maar sinds de jaren ’90 hebben een aantal vooruitstrevende wijnmakers en families de regio naar een hoger kwaliteitsniveau getild. Vandaag is de Abruzzen een van de spannendste streken voor goede prijs-kwaliteitwijnen, met tegelijk ruimte voor topwijnen van wereldklasse.
Druivensoorten
Blauwe druiven:
-
Montepulciano – De trots van de regio, en niet te verwarren met de Toscaanse stad! Montepulciano uit de Abruzzen levert diepgekleurde, robuuste rode wijnen met tonen van zwarte kers, kruiden en aarde, vaak met zachte tannines.
-
Sangiovese – Komt voor, maar speelt een bijrol naast Montepulciano.
Witte druiven:
-
Trebbiano d’Abruzzo – Een lokale kloon van Trebbiano die betere kwaliteit levert dan z’n Toscaanse tegenhanger. Geeft frisse, minerale witte wijnen met citrus en florale tonen.
-
Pecorino – In opkomst, geliefd om zijn kruidige expressie, frisse zuren en lichte vettigheid. Een echte ster van de nieuwe generatie.
-
Passerina – Delicaat, licht en floraal. Vaak gebruikt voor frisse, zomerse wijnen of blends.


Bodem
De bodems variëren sterk, maar bestaan voornamelijk uit een mix van klei, kalksteen, zand en grind. In de heuvelachtige zones zoals rond Chieti en Teramo, zorgen kalk- en ijzerhoudende gronden voor structuur en elegantie in de wijnen. De afwatering is goed, en de armere bodems dwingen de wijnstokken om dieper te wortelen — wat vaak leidt tot meer concentratie en complexiteit in de druiven.
Klimaat
De Abruzzen hebben een groot klimaatcontrast, dankzij hun geografische ligging tussen de Adriatische Zee in het oosten en de Apennijnen in het westen. In de kustgebieden is het klimaat mediterraan, met warme, droge zomers. Meer landinwaarts, vooral in de heuvels en bergen, heerst een meer continentaal klimaat met koelere nachten, wat ideaal is voor langzame rijping en aromatische intensiteit. De constante wind, lokaal bekend als de “brezza di mare”, helpt ziektes te voorkomen en houdt de druiven gezond.

🏷️ Wijnclassificatie in Abruzzen
De Abruzzen hebben één DOCG en meerdere DOC’s die het karakter van de streek weerspiegelen:
-
Colline Teramane Montepulciano d’Abruzzo DOCG – De enige DOCG van de regio, afkomstig uit het noordelijke deel rond Teramo. Hier krijgt Montepulciano een meer gestructureerde, elegante stijl, met verplichte houtrijping en lager rendement.
-
Montepulciano d’Abruzzo DOC – De meest bekende appellatie, die zich uitstrekt langs de hele kust. Zeer veelzijdig: van eenvoudige, fruitige rode wijnen tot serieuze bewaarwijnen.
-
Trebbiano d’Abruzzo DOC – De belangrijkste DOC voor wit. De kwaliteit kan variëren, maar topdomeinen maken levendige, karaktervolle wijnen.
-
Cerasuolo d’Abruzzo DOC – Een unieke specialiteit: een dieproze rosé op basis van Montepulciano, vol van smaak met rood fruit, structuur en frisse zuren. Een van de meest gastronomische roséwijnen van Italië.
-
Controguerra DOC, Abruzzo DOC – Kleinere appellaties met ruimte voor experiment en blends met internationale rassen.
Conclusie van Sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
De Abruzzen bieden een krachtige mix van traditie en vernieuwing. Met iconische wijnen als Montepulciano d’Abruzzo en verrassend frisse wittes zoals Pecorino, bewijst deze streek dat topkwaliteit en toegankelijkheid perfect samen kunnen gaan.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Puglia
Puglia

Geschiedenis van wijn in Puglia
De geschiedenis van wijnproductie in Puglia gaat duizenden jaren terug. De regio wordt al sinds de Griekse en Romeinse tijd geassocieerd met wijnbouw. De oude Grieken noemden Puglia “Enotria” (land van wijn), en het werd al snel een belangrijke regio voor de productie van wijn. Door de eeuwen heen heeft Puglia haar tradities voortgezet en is het een van de grootste wijnproducenten van Italië geworden. De regio heeft altijd een prominente rol gespeeld in de wijnproductie, voornamelijk door de grote hoeveelheden druiven die werden geteeld voor zowel lokale consumptie als voor export naar andere delen van Italië en Europa.
In de middeleeuwen ontwikkelde de wijnproductie zich verder dankzij de invloed van verschillende heersers, en het Koningrijk Napels speelde een belangrijke rol in de verspreiding van de wijnbouw in Puglia. Gedurende deze periode werden ook nieuwe technieken en druivensoorten geïntroduceerd, die de basis legden voor de huidige wijnbouwtradities.
Vanaf de 19e eeuw begon de regio te moderniseren, vooral met de opkomst van nieuwe technologieën en de uitbreiding van de export naar andere markten. De productie van rode wijnen nam toe, vooral door het gebruik van de Primitivo en Negroamaro druivenrassen, die Puglia wereldwijd bekend maakten.
Tot op de dag van vandaag blijft Puglia een belangrijke speler in de Italiaanse wijnindustrie, met een focus op zowel traditionele als moderne wijnbouwtechnieken. Het staat bekend om zijn kwalitatief hoogstaande wijnen en zijn bijdrage aan de Italiaanse wijncultuur.
Gebruikte druivenrassen
Puglia is beroemd om zijn inheemse druivenrassen, die vaak goed zijn aangepast aan het klimaat en de bodem van de regio. De belangrijkste druivenrassen zijn zowel rood als wit:
Rode druivenrassen:
-
Primitivo – Dit is misschien wel het bekendste druivenras uit Puglia, vooral in de streek Salento. Het levert krachtige, fruitige rode wijnen op, die vaak een rijke smaak hebben van rijp fruit, zoals pruimen en kersen. De Primitivo heeft een overeenkomst met de Californische Zinfandel en staat bekend om zijn hoge alcoholgehalte en volle body.
-
Negroamaro – Een ander belangrijk druivenras in Puglia, vooral in de regio Salento. Het produceert wijnen met diepe, donkere kleuren en een rijke smaak. De wijnen zijn vaak intens, met aroma’s van donkere vruchten, specerijen en een lichte kruidigheid. Het heeft een tanninerijk profiel en kan goed ouderen.
-
Montepulciano – Dit ras wordt ook vaak in Puglia verbouwd, vooral in de regio’s in het binnenland. Het levert stevige, robuste rode wijnen op, met tonen van bessen en kruiden.
Witte druivenrassen:
-
Fiano – Een aromatische witte druif die een belangrijke rol speelt in Puglia, vooral in de regio’s in het binnenland. De wijnen zijn vaak fris, met tonen van citrus en bloemen, en een mooie balans tussen zuurheid en fruitigheid.
-
Verdeca – Dit is een inheemse druif die wordt gebruikt voor het maken van frisse en aromatische witte wijnen. De wijnen hebben vaak een lichte body met citrus– en florale aroma’s.
-
Bombino Bianco – Dit is een andere inheemse druif die vaak wordt gebruikt voor zowel stille wijnen als mousserende wijnen. Het levert frisse, lichte wijnen op met een mild fruitsmaak.
Deze druivenrassen zijn van cruciaal belang voor de unieke smaakprofielen van de wijnen uit Puglia en dragen bij aan de regio’s wijnbouwtradities en internationale reputatie.


Bodem
Puglia heeft een breed scala aan bodems, variërend van kalksteen en klei tot zandgrond. De meeste wijngaarden liggen in het centrale en zuidelijke deel van de regio. De bodem is meestal goed doorlatend, wat zorgt voor een gezonde wortelontwikkeling en een goede waterhuishouding, ondanks het droge klimaat.
De bodemtypes variëren afhankelijk van de locatie, maar de aanwezigheid van kalksteen zorgt voor een goede zuurgraad in de wijnen, wat de frisheid en de complexiteit van de wijnen ten goede komt. Klei, aan de andere kant, helpt om de waterretentie te verbeteren, wat essentieel is in drogere tijden en zorgt voor constante rijping van de druiven.
Daarnaast heeft de grondsoort invloed op de druivenrassen die het beste gedijen in Puglia. De zandgronden in bepaalde gebieden zorgen voor lichtere, frissere wijnen, terwijl de rochels (rotsachtige gronden) in andere regio’s de wijnen vaak meer minerale tonen geven.
Het diverse bodemlandschap van Puglia maakt het een uiterst interessante regio voor wijnbouw, met een grote variëteit aan wijnen die elk hun eigen unieke karakter hebben, afhankelijk van de bodem waarin de druiven groeien.
Klimaat
Het klimaat in Puglia is over het algemeen mediterraan, met warme, droge zomers en milde, vochtige winters. Het kustklimaat wordt gematigd door de zee, terwijl het binnenland warmer kan zijn, met meer extreme temperaturen, vooral in de zomer. De regio profiteert van lange, zonnige dagen, wat ideaal is voor de rijping van druiven.
De warmte van de zomers zorgt ervoor dat de druiven sneller rijpen en vaak een hoger suikergehalte ontwikkelen, wat bijdraagt aan de kracht en het alcoholgehalte van de wijnen. Het milde winterklimaat voorkomt dat de wijngaarden zware vorstschade oplopen, wat gunstig is voor de druivenproductie.
Het klimaat in Puglia zorgt voor een perfecte balans tussen de warme temperaturen die nodig zijn voor de druiven om goed te rijpen, en de milde nachttemperaturen die de frisheid en zuurgraad van de druiven behouden, wat essentieel is voor het maken van wijnen met een goede balans tussen fruitigheid en zuurheid.
Dankzij dit ideale klimaat is Puglia in staat om een breed scala aan wijnen te produceren, van krachtige rode wijnen tot lichte, frisse witte wijnen, die zowel binnen als buiten Italië zeer gewaardeerd worden.

🏷️ Wijnclassificatie in Puglia
In Puglia speelt het klassificatiesysteem een cruciale rol in het waarborgen van de kwaliteit van de wijnen. Italië kent een traditioneel systeem van wijnclassificaties dat wijnen categoriseert op basis van herkomst en productiemethoden. De hoogste classificatie is DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita), gevolgd door DOC (Denominazione di Origine Controllata) en IGT (Indicazione Geografica Tipica). Dit systeem helpt consumenten om wijnen van hoge kwaliteit te herkennen, waarbij de regio’s die voldoen aan strikte productienormen worden geclassificeerd. Puglia heeft momenteel twee DOCG’s, te weten Primitivo di Manduria Dolce Naturale DOCG en Gioia del Colle DOCG. Deze wijnen moeten voldoen aan strikte eisen, zoals een specifieke alcoholpercentage, druivenras en productiegebied, wat ze tot de crème de la crème van de regio maakt.
Naast de DOCG-wijnen zijn er talrijke DOC’s die de regio representeren, zoals Salice Salentino DOC en Primitivo di Manduria DOC. Deze appellaties benadrukken de diepe historische band tussen de regio en de inheemse druivenrassen, zoals Negroamaro en Primitivo, die kenmerkend zijn voor de wijnen uit Puglia. De IGT-wijnen daarentegen bieden wijnmakers meer flexibiliteit, wat hen in staat stelt om te experimenteren met verschillende druivenrassen en technieken. Dit systeem weerspiegelt zowel de traditionele waarden als de innovatieve spirit van Puglia, waar men zich voortdurend richt op het verbeteren van de kwaliteit en het behouden van de rijke wijntradities van de regio.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Puglia is een veelzijdige en dynamische wijnregio, bekend om zijn rijke geschiedenis, diverse klimaat en unieke druivenrassen. Met zijn krachtige rode wijnen zoals Primitivo en Negroamaro, en frisse witte wijnen zoals Fiano, biedt de regio wijnen die zowel traditioneel als innovatief zijn. Dankzij het strikte classificatiesysteem, met DOCG’s en DOC’s, wordt de kwaliteit van Puglia’s wijnen gewaarborgd, waardoor de regio zich blijft ontwikkelen als een belangrijke speler op de wereldwijde wijnmarkt.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Sardinië
Sardinië

Geschiedenis
De geschiedenis van de wijnbouw op Sardinië gaat terug tot de fenicische en Romeinse tijden. Al in de oudheid was de regio bekend om haar wijnproductie. Gedurende de eeuwen hebben de verschillende overheersers van het eiland, waaronder de Spanjaarden en Aragonese, hun invloed uitgeoefend op de wijncultuur. De eilandbewoners hebben echter hun eigen tradities behouden, waarbij de lokale druivenrassen centraal stonden. Gedurende de 19e en 20e eeuw, met de opkomst van moderne wijntechnieken, kreeg de Sardijnse wijnindustrie een nieuwe impuls. Sardinië heeft zich sindsdien gepositioneerd als een regio die zowel traditionele als moderne wijnbouwtechnieken combineert, en is nu bekend om haar unieke wijnen met een sterk lokaal karakter.
Sardinië is beroemd om zijn inheemse druivenrassen, die goed zijn aangepast aan het klimaat en de bodems van het eiland. De bekendste rassen zijn zowel rood als wit:
Rode druivenrassen:
-
Cannonau – Dit is het meest bekende rode druivenras van Sardinië en wordt vaak geassocieerd met het eiland. Het levert krachtige en rijke wijnen op, met aroma’s van donker fruit, specerijen en een lichte aardse geur. Cannonau is ook bekend om zijn antioxidant eigenschappen en wordt vaak vergeleken met de Spaanse Grenache.
-
Carignano – Dit ras is een andere belangrijke druif op het eiland, vooral in de zuidelijke regio’s. Carignano produceert intense, volle wijnen met aroma’s van bessen en kruiden, en een stevig tanninprofiel.
-
Monica – Een lichtere rode druif die wijnen produceert met een minder krachtige, maar toch fruitige smaak. Het wordt vaak gebruikt in blends.
Witte druivenrassen:
-
Vermentino – Dit is een van de belangrijkste witte druiven van Sardinië, die bekend staat om zijn frisse, aromatische wijnen met smaken van citrus en bloemen. Vermentino-wijnen zijn vaak mineraal en hebben een lichte, verfrissende smaak.
-
Nuragus – Een andere inheemse witte druif die wijnen oplevert met een lichte body, een frisse zuurgraad en floraal karakter. Het wordt vaak geassocieerd met de zuidelijke regio’s van het eiland.
-
Semidano – Dit ras produceert wijnen die vaak fris en fruitig zijn, met tonen van citrus en perzik.


Bodem
De bodem op Sardinië is zeer divers en bestaat uit een mix van graniet, kalksteen en zandgronden. Deze gevarieerde bodemstructuren dragen bij aan de complexiteit van de wijnen. In de kustgebieden is de bodem vaak rijk aan zout en mineralen, wat resulteert in wijnen met een frisse mineraliteit. Het gebergte van Sardinië, met zijn kalkhoudende bodems, produceert wijnen met een hoge zuurgraad en intense aroma’s. De bodemvariëteit in combinatie met de diverse microklimaten maakt Sardinië tot een regio die ideaal is voor het verbouwen van verschillende druivensoorten.
Klimaat
Het klimaat op Sardinië is mediterraan, met warme, droge zomers en milde, regenachtige winters. Het eiland profiteert van de zee-invloed, waardoor de temperaturen milder blijven dan in sommige andere mediterrane regio’s. In het binnenland kunnen de zomers echter bijzonder heet zijn, wat de rijping van de druiven versnelt en zorgt voor krachtige wijnen. De regio heeft ook verschillende microklimaten, variërend van koelere, bergachtige gebieden tot warmer, lager gelegen kustgebieden, wat zorgt voor een grote variëteit aan wijnen. Het ideale klimaat biedt de mogelijkheid om zowel robuste rode wijnen als frisse witte wijnen te produceren.

🏷️ Wijnclassificatie in Sardinië
ardinië heeft verschillende wijnclassificaties die de kwaliteit van de wijnen waarborgen en het vakmanschap van de regio benadrukken. De hoogste classificatie die een wijn kan krijgen, is de DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita), die staat voor de strengste productienormen en garandeert dat de wijn van de hoogste kwaliteit is. Sardinië heeft één DOCG, namelijk de Vermentino di Gallura DOCG, een prestigieuze witte wijn uit het noorden van het eiland, die bekendstaat om zijn frisse, complexe smaken en uitgesproken mineraliteit.
Naast de DOCG heeft Sardinië verschillende DOC’s (Denominazione di Origine Controllata), die wijnen reguleren die afkomstig zijn uit specifieke geografische gebieden en voldoen aan bepaalde kwaliteitsnormen. Enkele van de bekendste DOC’s van het eiland zijn Cannonau di Sardegna DOC, beroemd om zijn rijke en robuuste wijnen gemaakt van de Cannonau-druif, Vermentino di Sardegna DOC, een frisse en aromatische witte wijn, en Carignano del Sulcis DOC, een krachtige rode wijn gemaakt van Carignano. Naast de DOC- en DOCG-classificaties heeft Sardinië ook wijnen die onder de IGT (Indicazione Geografica Tipica) vallen, wat meer flexibiliteit biedt voor wijnen die buiten de strikte DOC- of DOCG-regels vallen, maar toch van hoge kwaliteit zijn. Deze wijnen worden vaak gecategoriseerd onder de IGT Sardegna, en kunnen een interessante mix van lokale druivensoorten omvatten, vaak met innovatieve productiemethoden.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Sardinië is een unieke wijnregio met een rijke geschiedenis, diverse bodems en een gevarieerd klimaat. De lokale druivensoorten, zoals Cannonau en Vermentino, geven de wijnen een karakteristiek lokaal profiel. Met wijnen van hoge kwaliteit die zowel traditionele als moderne technieken combineren, is Sardinië een opkomende speler op het wereldtoneel van wijnproductie.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Sicilië
Sicilië
Sicilië, het zonovergoten eiland in het zuiden van Italië, staat bekend om zijn volle rode Nero d’Avola, elegante Etna-wijnen en versterkte Marsala. Dankzij het vulkanische terroir en de mediterrane invloeden produceert de regio wijnen met een unieke combinatie van kracht, frisheid en mineraliteit.

Geschiedenis
Sicilië heeft een rijke wijnbouwgeschiedenis die meer dan 2.000 jaar teruggaat, met invloeden van de Grieken, Romeinen en later de Arabieren en Normandiërs. De oude Grieken brachten hun wijntradities naar het eiland en noemden Sicilië “Oenotria”, wat land van de wijn was. Gedurende de eeuwen heeft de Siciliaanse wijnbouw zich sterk ontwikkeld, maar het eiland werd in de 19e en 20e eeuw vaak geassocieerd met grootschalige productie van goedkope wijnen, vooral voor de export. Pas in de laatste decennia heeft Sicilië zich gepositioneerd als een regio die zich richt op kwaliteit en de herwaardering van inheemse druivensoorten. Tegenwoordig wordt Sicilië beschouwd als een topbestemming voor wijnliefhebbers, met innovatieve wijnmakers die traditionele en moderne technieken combineren om wijnen van hoge kwaliteit te produceren.
Druivensoorten
Sicilië staat bekend om zijn inheemse druivensoorten, evenals internationale rassen die goed gedijen in het mediterrane klimaat. De belangrijkste druiven zijn zowel rood als wit:
Rode druivenrassen:
-
Nero d’Avola – De bekendste en belangrijkste rode druif van Sicilië. Het produceert wijnen die krachtig, fruitig en intens zijn, met aroma’s van donker fruit, specerijen en een zachte tanninstructuur. Nero d’Avola wordt vaak geassocieerd met de zuidwestelijke regio van het eiland, waar het het best gedijt.
-
Frappato – Een andere inheemse druif die vaak in blends met Nero d’Avola wordt gebruikt. Frappato levert lichtere, aromatische wijnen op, met tonen van rozen, kersen en kruiden.
-
Nerello Mascalese – Een belangrijke druif uit het Etna-gebied, die wijnen oplevert met elegante tannines, complexiteit en een minerale smaak, beïnvloed door de vulkanische bodems.
Witte druivenrassen:
-
Grillo – Deze inheemse druif is voornamelijk te vinden in de zuidwestelijke regio’s van Sicilië. Grillo produceert aromatische wijnen met een frisse zuurgraad en tonen van citrus en tropisch fruit.
-
Catarratto – Een andere inheemse druif die vaak wordt gebruikt voor zowel stille als mousserende wijnen. Catarratto levert lichte, frisse wijnen met een fruitig en florisch karakter.
-
Inzolia – Deze druif wordt vaak in blends gebruikt en levert wijnen die fris, fruitig en mineraal zijn, met tonen van citrus en amandel.


Bodem
Sicilië beschikt over een verscheidenheid aan bodemtypes, van vulkanische bodems in het oosten, nabij de Etna, tot kalkhoudende en zandige bodems in andere delen van het eiland. De vulkanische bodem van de Etna zorgt voor rijke, minerale wijnen met een uitgesproken frisheid en complexiteit, terwijl de kalkhoudende bodems in het binnenland een uitstekende waterretentie bieden voor de druiven. De bodemstructuur varieert sterk afhankelijk van de regio, wat de mogelijkheid biedt om een breed scala aan druivensoorten te verbouwen, van rood tot wit, met verschillende smaakprofielen en stijlen.
Klimaat
Het klimaat in Sicilië is mediterraan, met warme, droge zomers en milde winters. De invloed van de zee matigt de temperaturen aan de kust, terwijl het binnenland, met zijn bergen en vulkanische bodem, een breder scala aan microklimaten biedt. De zonneschijn op het eiland is bijna continu, wat zorgt voor een goede rijping van de druiven, vooral in de zomermaanden. Door de grote hoogteverschillen op het eiland, variëren de temperaturen tussen de kust en de bergen, wat de productie van een breed scala aan wijnen mogelijk maakt. Sicilië heeft ook de Etna-vulkaan, die zorgt voor een uniek terroir met rijke, minerale bodems die de wijnen een bijzondere complexiteit geven.

🏷️ Wijnclassificatie in Sicilië
Sicilië heeft verschillende wijnclassificaties die de kwaliteit van de wijnen waarborgen en het vakmanschap van de regio benadrukken. De belangrijkste classificaties zijn de DOC (Denominazione di Origine Controllata) en IGT (Indicazione Geografica Tipica). De hoogste classificatie, DOCG (Denominazione di Origine Controllata e Garantita), is niet aanwezig op Sicilië, maar de DOC-wijnen zijn van hoge kwaliteit en vaak geassocieerd met specifieke herkomstgebieden.
Enkele van de meest beroemde DOC’s van Sicilië zijn:
-
Cerasuolo di Vittoria DOCG – De enige DOCG van Sicilië, bekend om zijn wijnen gemaakt van de Nero d’Avola en Frappato druiven. Deze wijnen zijn complex, elegant en hebben een rijke fruitigheid.
-
Etna DOC – Wijnen die geproduceerd worden in de Etna-regio, bekend om hun vulkanische bodem en het unieke terroir. De wijnen zijn vaak mineraal, met een elegante structuur, vooral de Nerello Mascalese-wijnen.
-
Marsala DOC – Sicilië’s beroemdste mousserende wijn, gemaakt van Grillo, Catarratto, en andere lokale druiven, bekend om zijn forte karakter.
Sicilië heeft ook IGT-wijnen, zoals IGT Terre Siciliane, die een breder scala aan druivensoorten en stijlen mogelijk maken en vaak meer innovatieve blends bevatten.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Sicilië is een regio die een rijke geschiedenis en diverse terroirs biedt, waardoor het een van de meest boeiende wijngebieden van Italië is. Met zijn inheemse druivensoorten zoals Nero d’Avola, Frappato en Grillo, evenals de invloed van de Etna-vulkaan, produceert het eiland wijnen van hoge kwaliteit die zowel traditioneel als modern zijn. Sicilië blijft zich ontwikkelen als een belangrijke wijnregio en biedt wijnliefhebbers wereldwijd een unieke en karaktervolle ervaring.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Calabrië
Calabrië
Calabrië, de zonovergoten punt van de Italiaanse laars, staat bekend om zijn robuuste rode Gaglioppo-wijnen, zoals Cirò. Dankzij het warme mediterrane klimaat en de invloed van de Tyrrheense en Ionische Zee, produceren de wijnen hier diepe smaken met een mooie balans tussen kracht en elegantie.

De wijnbouw in Calabrië heeft diepe wortels die teruggaan tot de oude Grieken, die de regio beschouwden als een van de eerste en meest vruchtbare wijngebieden van Italië. Ze noemden het zelfs Enotria Tellus – “het land van de wijn”. Calabrië werd lange tijd geprezen om zijn krachtige, robuuste wijnen, vooral in de oudheid en middeleeuwen. Echter, in de moderne tijd raakte de regio wat op de achtergrond, deels door economische uitdagingen en gebrek aan infrastructuur. Pas de laatste decennia is er een heropleving gaande, waarbij jonge wijnmakers en investeerders inzetten op kwaliteit en authenticiteit, vaak met hernieuwde aandacht voor inheemse druivenrassen.
Druivensoorten
Calabrië staat bekend om een klein aantal, maar zeer karaktervolle inheemse druivensoorten, vooral voor rode wijnen:
Rode druivenrassen:
-
Gaglioppo – De belangrijkste en meest emblematische druif van Calabrië. Gaglioppo levert krachtige, kruidige rode wijnen op met aroma’s van donker fruit, leer en een karakteristieke mineraliteit. De wijnen hebben vaak een hoge alcoholgraad en kunnen goed rijpen.
-
Magliocco – Een lokale rode druif die recent aan populariteit wint. Ze produceert wijnen met een diepe kleur, goede zuurgraad en aroma’s van bramen, tabak en specerijen. Magliocco wordt vaak puur gevinifieerd of in blends gebruikt.
Witte druivenrassen:
-
Greco Bianco – Niet te verwarren met de Campaanse variant. Deze druif levert wijnen op met volheid, zachte fruittonen en een zekere ziltigheid. Ook gebruikt voor versterkte wijnen zoals de beroemde Greco di Bianco DOC.
-
Mantonico Bianco – Een aromatische druif met potentieel voor zowel droge als zoete wijnen, met tonen van citrus, gedroogd fruit en bloesem.


Bodem
Calabrië is bergachtig en heeft een diverse bodemstructuur, bestaande uit klei, zand, kalksteen, en in sommige gebieden graniet. Deze variatie aan bodems draagt bij aan de smaakdiepte en structuur van de wijnen. In de heuvelachtige gebieden rond Cosenza en Cirò zorgen de kalkrijke gronden voor een goede drainage en dragen ze bij aan de finesse van de wijnen. In combinatie met het droge klimaat resulteert dit in gezonde druiven met een hoog aromatisch potentieel.
Klimaat
Het klimaat van Calabrië is mediterraan, met hete, droge zomers en milde winters. De regio profiteert van de invloed van zowel de Tyrreense Zee als de Ionische Zee, die voor verkoeling zorgen, vooral in de heuvelachtige en kustgebieden. In het binnenland kan het aanzienlijk warmer zijn, wat leidt tot zonnige en geconcentreerde druiven, ideaal voor het maken van krachtige rode wijnen. De constante zonneschijn en matige regenval maken het mogelijk om druiven van zeer goede rijpheid te oogsten, wat essentieel is voor de stijl van de lokale wijnen.

🏷️ Wijnclassificatie in Calabrië
Calabrië telt momenteel slechts één DOCG-gebied, maar verschillende DOC’s en IGT’s, die de unieke kwaliteiten van het gebied onderstrepen.
De bekendste en oudste DOC van Calabrië is:
-
Cirò DOC – Gelegen aan de Ionische kust, dit is het wijnhart van Calabrië. De rode wijnen, gemaakt van Gaglioppo, zijn stevig, aromatisch en rijk aan traditie. Ze worden vaak beschouwd als een van de beste wijnen van Zuid-Italië.
Andere belangrijke DOC’s zijn:
-
Greco di Bianco DOC – Bekend om zijn zoete witte wijnen gemaakt van Greco Bianco, met honingachtige aroma’s en een elegante zuurgraad.
-
Melissa DOC en Bivongi DOC – Kleinere appellaties met focus op lokale druiven en traditionele wijnstijlen.
Naast de DOC’s is er ook de brede categorie IGT Calabria, die wijnmakers ruimte biedt om te experimenteren met blends en internationale druivenrassen, zoals Cabernet Sauvignon en Chardonnay, al blijven de inheemse soorten dominant.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Calabrië is een verborgen parel in de Italiaanse wijnwereld: warm, ruig en vol karakter. De focus op authenticiteit, inheemse druiven zoals Gaglioppo en Magliocco, en de recente kwaliteitsomslag maken het een fascinerende regio voor wie iets unieks zoekt in het glas. Calabrië is geen wijngebied voor de massa – het is een bestemming voor ontdekkers.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Basilicata
Basilicata
Basilicata, een verborgen juweel in Zuid-Italië, staat bekend om zijn krachtige rode Aglianico del Vulture, vaak de “Barolo van het Zuiden” genoemd. Dankzij de vulkanische bodems van de Vulture-heuvels en het bergachtige klimaat produceren de wijnen hier een diepe structuur, intense aroma’s en een uitstekend bewaarpotentieel.

Geschiedenis
De wijnbouw in Basilicata gaat terug tot de tijd van de Oskers, Grieken en Romeinen, die al druiven cultiveerden op de vruchtbare hellingen van de regio. In de oudheid stond Basilicata bekend als Lucania, en wijn maakte integraal deel uit van het dagelijks leven en religieuze rituelen. Lange tijd bleef Basilicata echter een vergeten wijngebied, deels door zijn afgelegen ligging, bergachtig terrein en relatief arme infrastructuur. Toch heeft deze geïsoleerde ligging ervoor gezorgd dat de regio haar authentieke druivenrassen en traditionele wijnmethodes heeft behouden. In de afgelopen decennia is er een hernieuwde focus ontstaan op kwaliteit boven kwantiteit, met de nadruk op de iconische Aglianico del Vulture, die nu internationaal wordt erkend.
Druivensoorten
Basilicata werkt voornamelijk met inheemse druivensoorten, wat het gebied uniek maakt binnen de Italiaanse wijnwereld.
Rode druivenrassen:
-
Aglianico – De koning van Basilicata, met name rond de Vulture-regio. Aglianico levert wijnen op met veel tannines, zuurgraad, en een uitstekend rijpingspotentieel. In de jeugd zijn ze krachtig en robuust, maar bij veroudering ontwikkelen ze complexe aroma’s van leer, tabak, donker fruit en specerijen.
-
Sangiovese en Montepulciano – Worden in mindere mate verbouwd, vaak gebruikt voor blends of lichtere stijlen.
Witte druivenrassen:
-
Malvasia Bianca di Basilicata – Wordt gebruikt voor aromatische, frisse witte wijnen met florale tonen.
-
Greco en Fiano – Komt men ook tegen in kleinere hoeveelheden, vaak afkomstig uit nabijgelegen regio’s zoals Campania, maar inmiddels goed aangepast aan het lokale terroir.


Bodem
De wijngaarden van Basilicata liggen vaak op heuvelachtige en vulkanische gronden, vooral rond de Monte Vulture, een uitgedoofde vulkaan. Deze vulkanische bodems zijn rijk aan mineralen, met een goede drainagecapaciteit, wat ideaal is voor wijnbouw. Ze dragen bij aan de kenmerkende structuur, diepte en levendigheid van de wijnen, met name van de Aglianico-druif. Buiten Vulture zijn er ook gebieden met kalksteen, zand en klei, die gebruikt worden voor lichtere wijnstijlen.
Klimaat
Basilicata kent een continentaal tot mediterraan klimaat, afhankelijk van de hoogte. In de heuvels en rond de Vulture-vulkaan (het hart van de wijnproductie) zijn de zomers heet en droog, terwijl de winters koel kunnen zijn, met aanzienlijke temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Deze schommelingen dragen bij aan het evenwicht in de wijnen, met goede zuurgraad en aromatische complexiteit. Neerslag is relatief laag, wat helpt bij het beperken van ziektes in de wijngaard en de druiven geconcentreerd en gezond houdt.

🏷️ Wijnclassificatie in Basilicata
Basilicata is een kleine wijnregio qua productievolume, maar de kwaliteit stijgt gestaag. Er zijn meerdere wijnclassificaties, met Aglianico del Vulture DOC als de absolute blikvanger.
-
Aglianico del Vulture DOC – De belangrijkste herkomstbenaming van Basilicata, opgericht in 1971. Deze wijnen moeten minstens 12 maanden rijpen, waarvan sommige als Superiore tot wel 3 jaar, met houtlagering. Ze worden beschouwd als een van de grote rode wijnen van Italië, vaak vergeleken met Barolo of Brunello di Montalcino vanwege hun rijpingscapaciteit.
-
Aglianico del Vulture Superiore DOCG – Sinds 2010 de enige DOCG van Basilicata. Strenge productieregels, langere rijpingstijd en een focus op finesse en kracht kenmerken deze wijnen.
-
Matera DOC – Een kleinere benaming voor zowel rode als witte wijnen. Hier worden druiven zoals Primitivo, Greco, en Malvasia verbouwd.
-
Terre dell’Alta Val d’Agri DOC – Een jongere benaming (2003), vooral voor blends van Merlot, Cabernet Sauvignon en Malvasia.
-
IGT Basilicata – Deze classificatie biedt wijnmakers meer vrijheid, bijvoorbeeld om met internationale rassen te experimenteren of moderne wijnstijlen te maken.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Basilicata is een rustige, maar karaktervolle wijnregio die zich concentreert rond de majesteuze Aglianico. De combinatie van hooggelegen wijngaarden, vulkanische bodems en authentieke tradities zorgt voor wijnen met kracht, elegantie en persoonlijkheid. Voor wie op zoek is naar diepgang buiten de gebaande paden, is Basilicata een ontdekking waard.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Campanië
Campania
Campania, gelegen aan de zonovergoten Tyrreense kust rond Napels, is een wijnregio met diepe wortels en een rijke vulkanische ziel. Van legendarische Romeinse wijnen tot moderne DOCG-klassiekers, Campania combineert eeuwenoude traditie met unieke druivenrassen en levendige terroir.

Geschiedenis
Campania behoort tot de oudste wijnregio’s van Italië. De wijnbouw dateert er van vóór de Romeinse tijd, met wortels bij de Etrusken, Grieken en Oskers. Toen de Grieken zich hier vestigden, introduceerden ze druivenrassen en technieken die tot op vandaag invloed hebben. Tijdens de Romeinse periode stond Campania hoog aangeschreven: wijnen zoals de beroemde Falernum werden beschouwd als het toppunt van luxe en werden geëxporteerd tot in Gallië en Noord-Afrika. Ondanks de opkomst van andere regio’s bleef Campania een cultureel centrum van wijntraditie, vooral dankzij zijn vulkanische bodems en inheemse druivensoorten. In de 20e eeuw kende de regio een dip, maar sinds de jaren ’80 is er een duidelijke heropleving ingezet, met topwijnen die internationaal erkenning genieten.
Druivensoorten
Campania is een schatkamer van inheemse druivensoorten, zowel wit als rood, met een focus op authenticiteit en terroir.
Witte druivenrassen:
-
Fiano – Vooral bekend van Fiano di Avellino DOCG. Levert elegante, aromatische wijnen op met tonen van honing, nootjes en citrus, vaak met goede bewaarpotentie.
-
Greco – Wordt gebruikt voor Greco di Tufo DOCG. Wijnen met een droog, krachtig profiel, vaak met een minerale ondertoon en aroma’s van perzik, amandel en witte bloemen.
-
Falanghina – Fris, bloemig en fruitig, met een fijne zuurgraad. Vaak afkomstig van vulkanische gronden zoals rond de Vesuvio.
Rode druivenrassen:
-
Aglianico – De edele rode druif van Zuid-Italië, ook in Campania. Vooral bekend in Taurasi DOCG, waar hij krachtige, tanninerijke wijnen oplevert met rijpingspotentieel.
-
Piedirosso – Een zachtere, fruitigere druif met aroma’s van kersen, specerijen en soms een rokerige toets. Wordt vaak gevinifieerd als monocepage of in blends.
-
Sciascinoso en Barbera del Sannio – Minder bekend, maar traditioneel verankerd en steeds vaker terug in de belangstelling.


Bodem
Een van Campania’s grootste troeven is zijn vulkanische ondergrond. De aanwezigheid van vulkanen zoals de Vesuvius en het vulkanische massief van Irpinia zorgen voor bodems die rijk zijn aan mineralen, lava, puimsteen en tufsteen. Deze unieke samenstelling draagt bij aan de mineraliteit en levendigheid van de wijnen. In combinatie met kalkrijke en zanderige bodems in andere delen van de regio ontstaat er een breed scala aan terroirs die verschillende wijnstijlen mogelijk maken.
Klimaat
Campania heeft een typisch mediterraan klimaat met zonnige, warme zomers en milde winters. De nabijheid van de Tyrreense Zee zorgt voor verkoelende invloeden, terwijl het binnenland meer continentale trekjes heeft. In de hoger gelegen gebieden, zoals rond Avellino en de uitlopers van de Apennijnen, zijn er aanzienlijke dag-nacht temperatuurschommelingen die bijdragen aan een intense aroma-opbouw en frisse zuurgraad in de druiven. De combinatie van zon, zeewind en hoogte maakt Campania ideaal voor complexe en evenwichtige wijnen.

🏷️ Wijnclassificatie in Campania
Classificaties
Campania telt vier prestigieuze DOCG’s, een bewijs van de kwaliteit en traditie die de regio in huis heeft:
-
Taurasi DOCG – De “Barolo van het Zuiden”, gemaakt van minstens 85% Aglianico. Wijnen zijn krachtig, tanninerijk en hebben een uitstekend verouderingspotentieel.
-
Greco di Tufo DOCG – Eén van de weinige witte DOCG’s in Zuid-Italië. Deze minerale en gestructureerde witte wijn wordt gemaakt van minimaal 85% Greco.
-
Fiano di Avellino DOCG – Een elegante witte wijn van de Fiano-druif, vaak met florale tonen, structuur en verfijnde zuren.
-
Aglianico del Taburno DOCG – Een alternatieve expressie van Aglianico, afkomstig uit de provincie Benevento. Iets zachter dan Taurasi, maar met gelijkaardige kracht.
Daarnaast zijn er talrijke DOC’s zoals Lacryma Christi del Vesuvio DOC, Sannio DOC, en Costa d’Amalfi DOC, elk met hun eigen karakter, vaak sterk beïnvloed door microklimaten en terroir.
Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Campania is een van de rijkste en meest diverse wijnregio’s van Zuid-Italië. De combinatie van vulkanische bodems, inheemse druiven en eeuwenoude tradities zorgt voor wijnen met karakter, finesse en diepgang. Wie Campania ontdekt, ontdekt het kloppend hart van de klassieke Italiaanse wijncultuur – en een regio die blijft verrassen.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Lazio
Lazio
Lazio, de wijnstreek rond Rome, staat bekend om haar frisse en aromatische witte wijnen zoals Frascati en Est! Est!! Est!!!. Dankzij het vulkanische terroir en het mediterrane klimaat produceert de regio wijnen met een levendige zuurgraad en minerale tonen.

Geschiedenis
De wijnbouw in Lazio kent een rijke geschiedenis die teruggaat tot de tijd van de Etrusken en werd verder ontwikkeld door de Romeinen, voor wie wijn een essentieel onderdeel van het dagelijks leven was. Lazio, met als hoofdstad Rome, was ooit het hart van de Romeinse wijnhandel. Na de val van het Romeinse Rijk nam de invloed van de Kerk over – veel wijngaarden werden beheerd door kloosters. In de 20e eeuw stond Lazio vooral bekend om eenvoudige, frisse witte wijnen, maar sinds het begin van de 21e eeuw maakt de regio een kwalitatieve inhaalbeweging. Steeds meer wijnmakers zetten in op autochtone druivenrassen en terroir-expressie, wat Lazio opnieuw op de wijnkaart zet.
Druivensoorten
Witte druiven:
-
Malvasia Bianca di Candia & Malvasia del Lazio (Puntinata) – Vaak gebruikt in Frascati en andere witte blends. De Puntinata-variant geeft meer aromatische finesse en complexiteit.
-
Trebbiano Toscano & Trebbiano Giallo – Veel aangeplant, vooral in lichtere, frisse wijnen.
-
Grechetto – Komt ook hier voor, met wijnen die structuur, fruitigheid en frisse zuren combineren.
-
Bellone & Bombino Bianco – Oude lokale druivenrassen die aan populariteit winnen vanwege hun unieke karakter.
Rode druiven:
-
Cesanese – De belangrijkste rode druif van Lazio. Levert aromatische, fluweelzachte wijnen met tonen van kers, specerijen en soms een aardse toets.
-
Montepulciano & Sangiovese – Veel gebruikt in blends, met sappige, toegankelijke wijnen tot gevolg.
-
Merlot & Cabernet Sauvignon – Vooral in de meer moderne wijnprojecten en blends rond de zuidelijke provincies.


Bodem
De bodems in Lazio zijn vaak van vulkanische oorsprong, vooral in de zones rond de Castelli Romani. Deze bevatten veel tufsteen, basalt en mineralen, wat bijdraagt aan de frisse, ziltige toets van veel witte wijnen. In andere delen van de regio vinden we ook kalksteen, zand en klei, wat weer goed is voor de structuur en balans van rode wijnen. De bodemdiversiteit maakt Lazio geschikt voor een breed scala aan wijnstijlen.
Klimaat
Lazio heeft een overwegend mediterraan klimaat, met warme, droge zomers en milde winters. De nabijheid van de Tyrreense Zee zorgt voor verkoelende invloeden, terwijl de heuvels in het binnenland zorgen voor goede luchtcirculatie en temperatuurverschillen. Dit helpt de druiven hun frisheid en aromatische kracht te behouden. Rond de oude vulkanische meren (zoals Bolsena en Albano) heerst een uniek microklimaat dat bijzonder gunstig is voor de witte druiven.

🏷️ Wijnclassificatie in Lazio
Lazio telt twee DOCG’s en een groot aantal DOC’s (meer dan 25), die samen het wijnlandschap van de regio vormgeven:
-
Frascati Superiore DOCG – Gelegen net ten zuiden van Rome, en een stap hoger dan de gewone Frascati DOC. Deze droge witte wijn op basis van Malvasia del Lazio en Trebbiano is licht, mineraal en fris, met iets meer concentratie en bewaarpotentieel dan de basisversie.
-
Cesanese del Piglio DOCG – Toegekend aan de beste wijnen van de Cesanese-druif, afkomstig uit de heuvels rond Piglio. De wijnen zijn elegant, medium-bodied met tonen van kers, roos en specerijen, en vertegenwoordigen het beste dat Lazio op rood vlak te bieden heeft.
Daarnaast zijn er tal van belangrijke DOC’s:
-
Frascati DOC – Een van de bekendste Italiaanse witte wijnen, geliefd om zijn frisse, toegankelijke stijl.
-
Est! Est!! Est!!! di Montefiascone DOC – Een historische witte wijn met een beroemde naam en een licht aromatisch karakter.
-
Castelli Romani DOC – Een brede appellatie die witte, rosé en rode wijnen toelaat uit de vulkanische heuvels rond Rome.
-
Colli della Sabina DOC, Cerveteri DOC, Marino DOC – Kleinere, vaak lokale herkomstbenamingen die steeds vaker kwaliteit laten zien, met een mix van inheemse en internationale druiven.
Conclusie van Sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Lazio is een regio van wijnhistorie en herontdekking. Hoewel lang overschaduwd door haar buren, is het vandaag een spannende regio waar oude druiven, vulkanisch terroir en nieuwe energie samenkomen in verrassende en karaktervolle wijnen.

Ontdek andere wijnstreken in Italië
Umbrië
Umbrië
Umbrië, het groene hart van Italië, staat bekend om zijn robuuste rode Sagrantino di Montefalco en verfijnde witte Orvieto. Dankzij de heuvelachtige landschappen en klei-kalksteenbodems produceren de wijnen hier een prachtige balans tussen structuur, frisheid en elegantie.

Geschiedenis
De wijnbouw in Umbrië is al duizenden jaren oud en gaat terug tot de Etrusken, die al druiven cultiveerden in de valleien rond het Trasimeense Meer en Orvieto. Tijdens de Romeinse tijd stond de regio bekend om haar zoete, honingrijke wijnen. In de middeleeuwen hielden monastieke ordes de wijntraditie levend, vooral rond Assisi en Todi. Lange tijd bleef Umbrië in de schaduw van haar beroemde buur Toscane, maar sinds de jaren ’80 heeft de regio zich krachtig heruitgevonden. Met een combinatie van oude inheemse rassen en moderne vinificatietechnieken is Umbrië vandaag een kleine maar karaktervolle speler in het Italiaanse wijnlandschap.
Druivensoorten
Witte druiven:
-
Grechetto – De belangrijkste witte druif van Umbrië. Wordt vaak geblend, maar ook puur gebruikt. Geeft wijnen met een goede structuur, citrus, peer en amandeltonen.
-
Trebbiano Toscano – Veel gebruikt in blends, met lichte, frisse wijnen tot gevolg.
-
Procanico – Een lokale kloon van Trebbiano, veel gebruikt in Orvieto DOC, met iets meer karakter dan standaard Trebbiano.
-
Chardonnay & Sauvignon Blanc – Internationaal, maar met succes geïntegreerd in blends en monocepagewijnen.
Rode druiven:
-
Sagrantino – De trots van Umbrië. Een krachtige, tanninerijke druif uit de omgeving van Montefalco, met wijnen die kracht, diepte en bewaarpotentieel hebben.
-
Sangiovese – Komt veel voor, vaak in blends. In Umbrië vaak iets ronder en zachter dan in Toscane.
-
Colorino, Canaiolo – Traditioneel gebruikt in blends, voegen kleur en structuur toe.
-
Merlot & Cabernet Sauvignon – Internationaal, maar lokaal verankerd, vooral in moderne blends uit de streek rond Torgiano.


Bodem
De bodems in Umbrië zijn net zo gevarieerd als haar landschappen. In de regio rond Orvieto vinden we vooral vulkanische en tufsteenbodems, rijk aan mineralen – ideaal voor witte druiven. Elders domineren kalksteen, leem en klei, wat structuur en diepte geeft aan de rode wijnen. De arme, goed drainerende gronden dwingen de wijnstokken om diep te wortelen, wat bijdraagt aan complexiteit.
Klimaat
Umbrië kent een overwegend continentaal klimaat, met hete zomers, koude winters en duidelijke dag-nachtverschillen. De Apennijnen beschermen het oosten, terwijl het westen profiteert van de nabijheid van het Trasimeense Meer, dat voor milde invloed zorgt. De meeste wijngaarden liggen op heuvels tussen 200 en 500 meter, wat de druiven ten goede komt: langere rijping, behoud van frisheid en aromatische complexiteit.

🏷️ Wijnclassificatie in Umbrië
Umbrië telt twee DOCG’s en diverse DOC’s:
-
Montefalco Sagrantino DOCG – 100% Sagrantino. Krachtige rode wijn met enorm tanninegehalte en rijpingspotentieel. Ook verkrijgbaar als passito (zoete versie).
-
Torgiano Rosso Riserva DOCG – Een verfijnde blend op basis van Sangiovese (min. 70%), afkomstig uit de heuvels rond Perugia. Vaak elegant, met bewaarkracht.
-
Orvieto DOC – De bekendste witte wijn, meestal op basis van Procanico en Grechetto. Licht, fris en mineraal. Zowel droog als halfzoet verkrijgbaar.
-
Montefalco Rosso DOC – Blend van Sangiovese, Sagrantino en andere rassen. Soepeler en toegankelijker dan pure Sagrantino-wijnen.
-
Colli Martani DOC, Colli del Trasimeno DOC, en Umbria IGT – Regionale benamingen voor diverse stijlen en experimenten, vaak met internationale druivenrassen.
Conclusie van Sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene
Umbrië is een stille kracht in het Italiaanse wijnlandschap: klein, eigenzinnig en verrassend veelzijdig. Met krachtige rode wijnen zoals Sagrantino, elegante witte blends uit Orvieto, en een groeiend aantal kwaliteitsproducenten, verdient de regio meer aandacht van iedere wijnliefhebber.
