Basilicata

Basilicata, een verborgen juweel in Zuid-Italië, staat bekend om zijn krachtige rode Aglianico del Vulture, vaak de “Barolo van het Zuiden” genoemd. Dankzij de vulkanische bodems van de Vulture-heuvels en het bergachtige klimaat produceren de wijnen hier een diepe structuur, intense aroma’s en een uitstekend bewaarpotentieel.

Geschiedenis

De wijnbouw in Basilicata gaat terug tot de tijd van de Oskers, Grieken en Romeinen, die al druiven cultiveerden op de vruchtbare hellingen van de regio. In de oudheid stond Basilicata bekend als Lucania, en wijn maakte integraal deel uit van het dagelijks leven en religieuze rituelen. Lange tijd bleef Basilicata echter een vergeten wijngebied, deels door zijn afgelegen ligging, bergachtig terrein en relatief arme infrastructuur. Toch heeft deze geïsoleerde ligging ervoor gezorgd dat de regio haar authentieke druivenrassen en traditionele wijnmethodes heeft behouden. In de afgelopen decennia is er een hernieuwde focus ontstaan op kwaliteit boven kwantiteit, met de nadruk op de iconische Aglianico del Vulture, die nu internationaal wordt erkend.

Druivensoorten

Basilicata werkt voornamelijk met inheemse druivensoorten, wat het gebied uniek maakt binnen de Italiaanse wijnwereld.

Rode druivenrassen:

  • Aglianico – De koning van Basilicata, met name rond de Vulture-regio. Aglianico levert wijnen op met veel tannines, zuurgraad, en een uitstekend rijpingspotentieel. In de jeugd zijn ze krachtig en robuust, maar bij veroudering ontwikkelen ze complexe aroma’s van leer, tabak, donker fruit en specerijen.

  • Sangiovese en Montepulciano – Worden in mindere mate verbouwd, vaak gebruikt voor blends of lichtere stijlen.

Witte druivenrassen:

  • Malvasia Bianca di Basilicata – Wordt gebruikt voor aromatische, frisse witte wijnen met florale tonen.

  • Greco en Fiano – Komt men ook tegen in kleinere hoeveelheden, vaak afkomstig uit nabijgelegen regio’s zoals Campania, maar inmiddels goed aangepast aan het lokale terroir.

Bodem

De wijngaarden van Basilicata liggen vaak op heuvelachtige en vulkanische gronden, vooral rond de Monte Vulture, een uitgedoofde vulkaan. Deze vulkanische bodems zijn rijk aan mineralen, met een goede drainagecapaciteit, wat ideaal is voor wijnbouw. Ze dragen bij aan de kenmerkende structuur, diepte en levendigheid van de wijnen, met name van de Aglianico-druif. Buiten Vulture zijn er ook gebieden met kalksteen, zand en klei, die gebruikt worden voor lichtere wijnstijlen.

Klimaat

Basilicata kent een continentaal tot mediterraan klimaat, afhankelijk van de hoogte. In de heuvels en rond de Vulture-vulkaan (het hart van de wijnproductie) zijn de zomers heet en droog, terwijl de winters koel kunnen zijn, met aanzienlijke temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Deze schommelingen dragen bij aan het evenwicht in de wijnen, met goede zuurgraad en aromatische complexiteit. Neerslag is relatief laag, wat helpt bij het beperken van ziektes in de wijngaard en de druiven geconcentreerd en gezond houdt.

🏷️ Wijnclassificatie in Basilicata

Basilicata is een kleine wijnregio qua productievolume, maar de kwaliteit stijgt gestaag. Er zijn meerdere wijnclassificaties, met Aglianico del Vulture DOC als de absolute blikvanger.

  • Aglianico del Vulture DOC – De belangrijkste herkomstbenaming van Basilicata, opgericht in 1971. Deze wijnen moeten minstens 12 maanden rijpen, waarvan sommige als Superiore tot wel 3 jaar, met houtlagering. Ze worden beschouwd als een van de grote rode wijnen van Italië, vaak vergeleken met Barolo of Brunello di Montalcino vanwege hun rijpingscapaciteit.

  • Aglianico del Vulture Superiore DOCG – Sinds 2010 de enige DOCG van Basilicata. Strenge productieregels, langere rijpingstijd en een focus op finesse en kracht kenmerken deze wijnen.

  • Matera DOC – Een kleinere benaming voor zowel rode als witte wijnen. Hier worden druiven zoals Primitivo, Greco, en Malvasia verbouwd.

  • Terre dell’Alta Val d’Agri DOC – Een jongere benaming (2003), vooral voor blends van Merlot, Cabernet Sauvignon en Malvasia.

  • IGT Basilicata – Deze classificatie biedt wijnmakers meer vrijheid, bijvoorbeeld om met internationale rassen te experimenteren of moderne wijnstijlen te maken.

Conclusie van sommelier Dimitry Sarasin - Dhaene

Basilicata is een rustige, maar karaktervolle wijnregio die zich concentreert rond de majesteuze Aglianico. De combinatie van hooggelegen wijngaarden, vulkanische bodems en authentieke tradities zorgt voor wijnen met kracht, elegantie en persoonlijkheid. Voor wie op zoek is naar diepgang buiten de gebaande paden, is Basilicata een ontdekking waard.

Dimitry Sarasin-Dhaene

Ontdek andere wijnstreken in Italië